ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗ

Υπάρχουν τρία κύρια θρεπτικά συστατικά που απαιτούν όλα τα φυτά. Αυτά είναι το άζωτο (Ν), ο φώσφορος (Ρ) και το κάλιο (Κ). Είναι γνωστά ως τα φυτικά μακροθρεπτικά συστατικά.

Τα στοιχεία αυτά φαίνονται στις ετικέτες των λιπασμάτων με την καθορισμένη μορφή NPK, τα οποία ακολουθούνται από αριθμούς οι οποίοι δείχνουν την εκατοστιαία αναλογία των συστατικών αυτών στο μίγμα του λιπάσματος. Σε έλλειψη αζώτου, τα φυτά εμφανίζονται «πεινασμένα». Είναι λεπτά και χλωμά και η ανάπτυξη τους παρουσιάζει καθυστέρηση. Η ανάπτυξη χλωροφύλλης, επίσης, απαιτεί επαρκές άζωτο. Αυτό φαίνεται όταν τα φύλλα φαίνονται κίτρινα ή ανοιχτά πράσινα, μένουν μικρά και πέφτουν πρόωρα.

Ως επακόλουθα των παραπάνω:

Η έλλειψη ή μη επαρκείς  ποσότητες αζώτου, μπορεί να επηρεάσουν δραστικά την παραγωγικότητα και την ποιοτική καρποφορία των φυτών. Η έλλειψη αζώτου παρατηρείται κυρίως μετά την συγκομιδή. Έτσι είναι πολύ πιθανόν η επόμενη καλλιέργεια να αντιμετωπίσει προβλήματα που δημιουργούνται από αυτή την έλλειψη. Είναι συνεπώς σημαντικό τα φυτά να συμπληρώνονται με κατάλληλες ποσότητες αζώτου πρώτον για την επιβίωση τους και στην συνέχεια για την σωστή ανάπτυξη και την επιθυμητή παραγωγή και ποιότητα. Ιδιαίτερα σημαντικό αποτελεί το έδαφος. Αν είναι όξινο ή  έχουν αναμειχθεί ξυλώδη υλικά θα πρέπει να συμπληρωθεί με άζωτο, καθώς αυτά προκαλούν ελλείψεις αζώτου στο έδαφος.

Κάλιο

Το κάλιο, είναι το τρίτο απαραίτητο μακροθρεπτικό συστατικό, και είναι υπεύθυνο για τη σωστή κίνηση του νερού, των υδατανθράκων και των θρεπτικών συστατικών μέσω του φυτικού ιστού. Παίζει επίσης ζωτικό ρόλο στην ενεργειακή κατάσταση του φυτού, η οποία επηρεάζει και τη φωτοσύνθεση. Το επαρκές κάλιο ενισχύει την αντοχή στο στρες από δύσκολες καιρικές καταστάσεις, γεγονός που αυξάνει την επιβιωσιμότητα των φυτών – κάτι που είναι πρωταρχική επιδίωξη του παραγωγού.

Οι καλλιέργειες που έχουν έλλειψη καλίου είναι πιο επιρρεπείς σε «κακώσεις» και ασθένειες αφού δεν διαθέτουν τις ευεργετικές ιδιότητες του καλίου για την αντιμετώπιση ακραίων καιρικών συνθηκών. Μια ένδειξη χαμηλού καλίου είναι η εμφάνιση λευκών, κίτρινων ή καφέ κηλίδων στα κάτω φύλλα του φυτού. Επίσης, δεδομένου ότι το Κάλιο παίζει κρίσιμο ρόλο στη κίνηση του νερού, η ανεπάρκεια αυτού προκαλεί συχνά καθυστέρηση της ανάπτυξης, μείωση της απόδοσης, πρόωρη αποφλοίωση και, τελικά, μαρασμό του φυτού.

Είναι επίσης σημαντικό να γνωρίζει ο παραγωγός ότι έλλειψη ή χαμηλή ποσότητα Καλίου μπορεί να έχει επιπτώσεις στην διάρκεια ζωής των καρπών που συλλέγονται κάτι που μειώνει την ανταγωνιστικότητα των προϊόντων του παραγωγού.

Φώσφορος

Ο φώσφορος απαιτείται για τη σωστή ανάπτυξη και δομή όλων των φυτών, αλλά κυρίως των φυταρίων – σποροφυταρίων. Συχνά συνιστάται ως λίπασμα κατά την έναρξη της της ανάπτυξης του φυτού και κυρίως κατά την μεταφύτευση των φυντανιών.

Το παραπάνω δεν σημαίνει ότι η χρησιμότητα του φωσφόρου τελειώνει στην έναρξη της ζωής του φυτού. Αντιθέτως, υπογραμμίζεται ότι σημαντικό να υπάρχει επαρκής φωσφόρος καθ ‘όλη τη διάρκεια του κύκλου ζωής, καθώς απαιτείται για τα φυτά να χρησιμοποιούν επαρκή ενέργεια για να συνεχίζουν την ανάπτυξη, και το πιο σημαντικό, να μπορούν να παράγουν φρούτα  και λουλούδια.

Η ανεπάρκεια φωσφόρου στο εδάφους που έχει κυρίως ως συνέπεια την καθυστέρηση στην ανάπτυξη τόσο του ριζικού συστήματος όσο και των βλαστών. Επίσης η ανεπάρκεια του φωσφόρου έχει ως αποτέλεσμα την ανάπτυξη αγκαθιών στους βλαστούς και προσδίδει ένα ασυνήθιστα σκούρο χρώμα στα φύλλα. Σε άλλες περιπτώσεις, τα φύλλα μπορεί να αναπτύξουν ένα κοκκινωπό μοβ χρώμα κάτι που είναι ένδειξη σοβαρής έλλειψης φωσφόρου, ενώ σε άλλες περιπτώσεις η ανεπάρκεια φωσφόρου εκδηλώνεται με ελάχιστα έως καθόλου άνθη ή καρπούς, καθυστερημένη ωρίμανση και μειώνεται η χειμερινή ανθεκτικότητα.

Τα μικροθρεπτικά συστατικά περιλαμβάνουν μια μεγάλη ποικιλία διαφορετικών στοιχείων που μπορούν να χρησιμοποιηθούν για να ενισχύσουν την ανάπτυξη ή/και την ποιότητα των φυτών.

Βόριο

Το βόριο είναι ένα απαραίτητο μικροθρεπτικό συστατικό που απαιτείται για τη σωστή αναπαραγωγική διαδικασία των φυτών αλλά και για την σωστή ανάπτυξη αυτού καθ’ εαυτού του φυτού. Συμβάλλει ουσιαστικά στην ανάπτυξη του ριζικού συστήματος, στην ανάπτυξη των βλαστών, την ανάπτυξη της γύρης, και τέλος, στην παραγωγή των καρπών και λουλουδιών,  η ανεπάρκεια βορίου εμφανίζεται αρχικά ως κιτρίνισμα των νέων φύλλων και μπορεί να προχωρήσει στο σχηματισμό παχιών, εύθραυστων κλαδιών και κοντών ριζών.

Χαλκός

Ο χαλκός είναι ένα απαραίτητο μέταλλο που απαιτείται για τη σωστή φωτοσύνθεση. Όταν χρησιμοποιείται ως θρεπτικό συστατικό, απαιτούνται πολύ μικρές ποσότητες, καθώς ο χαλκός μπορεί να παραμείνει στο έδαφος για πολλά χρόνια.  Η έλλειψη χαλκού έχει επιπτώσεις στα νεαρά φύλλα στα οποία μπορεί να προκαλέσει ανοιχτό πράσινο ή κίτρινο χρώμα. Επίσης, κατά τον κύκλο ζωής του φυτού η έλλειψη χαλκού σε συνδυασμό με πιθανό αυξημένο pH του εδάφους έχει ως αποτέλεσμα την μειωμένη ανθοφορία, καθώς και την γέννηση παραμορφωμένων ή / και νεκρωμένων φύλλων.

Σίδηρος

Ο σίδηρος είναι ένα απαραίτητο μικροθρεπτικό συστατικό που απαιτείται για τη σωστή ανάπτυξη όλων των φυτών αφού παίζει κρίσιμο ρόλο στην αναπνοή και τη φωτοσύνθεση αυτών. Επιπλέον, ο επαρκής σίδηρος ενισχύει τη διατροφική ποιότητα των λιπασμάτων. Τα όξινα και τα υδάτινα εδάφη κατά κανόνα έχουν μεγαλύτερη φυσική περιεκτικότητα σε σίδηρο. Η έλλειψη σιδήρου είναι αρκετά συχνή και συνήθως οδηγεί σε κιτρίνισμα των φύλλων και κακό σχηματισμό ριζών. Για την σωστή ανάπτυξη όλων των φυτών απαιτείται ένα ορισμένο επίπεδο σιδήρου, ωστόσο ο υπερβολικός σίδηρος μπορεί να είναι τοξικός – με ότι αυτό συνεπάγεται.

Μαγγάνιο

Το μαγγάνιο είναι ένα σημαντικό στοιχείο το οποίο βρίσκεται σε περιορισμένες ποσότητες στα περισσότερα καλλιεργήσιμα εδάφη. Η αξία του έγκειται στο ότι ενισχύει την αποτελεσματικότητα της φωτοσύνθεσης, η οποία με τη σειρά της ενισχύει την ανάπτυξη, την απόδοση και την ποιότητα της παραγωγής. Όταν συνδυάζεται με άλλα λιπάσματα, το Μαγγάνιο βελτιστοποιεί τη χρήση των τριών βασικών μακροθρεπτικών συστατικών από το φυτό.  Η ανεπάρκεια μαγγανίου επηρεάζει τον χλωροπλάστη των κυττάρων του φυτού και έχει ως αποτέλεσμα σημαντικά μειωμένη απόδοση και ποιότητα.

Ψευδάργυρος

Ο Ψευδάργυρος είναι ζωτικής σημασίας για την παραγωγή πολλών ρυθμιστών ανάπτυξης φυτών (PGR’s). O Ψευδάργυρος αυξάνει τις αποδόσεις, αυξάνει την αντοχή του φυτού σε τραυματισμούς και βελτιώνει την παραγωγή γύρης, φρούτων και λουλουδιών.  Ανεπάρκεια ψευδαργύρου μπορεί να σταματήσει την ανάπτυξη και τα φυτά να γίνουν πιο ευαίσθητα σε τραυματισμούς. Μικρά, ελαττωματικά φύλλα με νεκρωτικές κηλίδες και καθυστερημένες ρίζες είναι τα χαρακτηριστικά σημάδια ανεπάρκειας ψευδαργύρου.

Τα δευτερεύοντα θρεπτικά συστατικά είναι αυτά που δεν εμπίπτουν ούτε στην κατηγορία των μικρο- ούτε των μακρο- θρεπτικών συστατικών.

Υπάρχουν δύο κύριες ενώσεις που χρησιμοποιούνται ως δευτερεύοντα θρεπτικά συστατικά: Tο ασβέστιο και το μαγνήσιο. Συχνά αυτά τα δύο χρησιμοποιούνται σε συνδυασμό.

Ασβέστιο

Το ασβέστιο είναι ένα βασικό δευτερεύον θρεπτικό συστατικό, που σχετίζεται σχεδόν με όλες τις φάσεις ανάπτυξης των φυτών. Ενισχύει την ανάπτυξη των ριζών και των βλαστών των φυτών και είναι ζωτικής σημασίας για την ενσωμάτωση των συστατικών του κυτταρικού τοιχώματος. Η έλλειψη ασβεστίου μπορεί να εμφανιστεί ως κυρτά φύλλα, σκασίματα φρούτων ή μειωμένη ανάπτυξη ρίζας.

Μαγνήσιο

Το μαγνήσιο είναι το άλλο δευτερεύον θρεπτικό συστατικό. Συχνά ασβέστιο και μαγνήσιο χρησιμοποιούνται σε συνδυασμό και αναφέρονται ως “Cal-Mag”. Η εφαρμογή του σε εδάφη με ανεπαρκές μαγνήσιο μπορεί να ενισχύσει σημαντικά το σχηματισμό του ριζικού συστήματος, τη σύνθεση και τη χρώση της χλωροφύλλης ως επίσης και την  ενίσχυση του κυτταρικού στροβιλισμού.